3. FITXA | AUTOZENTSURA SORKUNTZAN
Zer da autozentsura?
Autozentsura artistak beren adierazpena mugatzeko egiten duten ekintza da, errepresalien, kritikaren edo muga ekonomiko eta sozialen beldur direlako. Sortzaileek edo erakundeek beren lanen zatiak aldatzen edo ezabatzen dituztenean gertatzen da, argitaratu aurretik, ondorio sozial, juridiko, ekonomiko edo politikoak izateko beldur direlako. Kanpotik ezarritako zentsuraren aldean, aurreikusitako erreakzio negatibo baten beldurrean oinarritutako auto-kontrol ekintza da.
Ezaugarriak
01. Proaktiboa eta prebentiboa
Autozentsura prebentzio-neurria da, non sortzaileek gatazkak ekiditen dituzten eduki polemiko edo sentikorra ezabatuz, hala nola gai politikoak, erlijiosoak edo identitateari lotutakoak.
02. Ondorioen beldurretik eratorria
Errepresalien beldurretik sortzen da, hala nola prozesu legalak, babesleen galera edo agintarien arreta negatiboa kultura-errepresio testuinguruetan.
03. Ingurune sozio-politikoaren menpe
Testuinguru sozio-politikoak, hala nola gobernu-kontrolak edo presio sozialak, eragina du artistengan, batez ere feminismoa, aniztasun sexuala edo erlijio-kritika bezalako gai polemikoetan.
04. Autentikotasunaren eta sormen-askatasunaren eragina
Autozentsurak artistaren autentikotasuna eta sormen-askatasuna mugatzen ditu, eztabaida publikoa pobretuz eta ideia deserosoak aurrez aurre jartzea eragotziz.
Autozentsura sustatzen duten faktoreak
Estatu-zentsuraren beldurra
Erregimen autoritarioetan, artistak gai sentikorrak ekiditen dituzte errepresalien beldur direlako.
Presio soziala eta kantzelazioa
Demokrazietan, publikoaren edo kolektiboen erreakzioaren beldurrak diskurtso jakin batzuk saihestera bultzatzen du.
Mendekotasun ekonomikoa
Artistak beren lana moldatu dezakete babesleen edo erakundeen eskakizunetara egokitzeko.
Plataforma digitalen arauak
Ingurune digitalean, sortzaileek eduki jakin batzuk saihesten dituzte erabilera-arauen ondorioz ezabatuak izan daitezkeelako.
Autozentsuraren adibideak
- Zinema eta telebista: Gidoiak aldatzea erregulazio-erakundeekin edo publiko sentikorrekin gatazkak saihesteko.
- Literatura: Gai politiko edo sozial polemikoak ezabatzea argitalpena errazteko.
- Arte bisualak: Irudiak edo kontzeptuak leuntzea museoetan edo sare sozialetan murrizketak saihesteko.